Οι μαθητές διαβάζουν και προτείνουν...

ΤΑ ΨΑΘΙΝΑ ΚΑΠΕΛΑ
Μαργαρίτα Λυμπεράκη

Τρία καλοκαίρια στο φως της Αττικής, τρεις αδελφές στην  άνθιση τους, η Μαρία, η Ινφάντα και η Κατερίνα. Βρισκόμαστε αμέσως μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο, λίγο έξω απο την Κηφισιά, στο κτήμα μιας οικογένειας, όπου ζουν ο παππούς Δημήτρης, λάτρης της κηπουρικής που τον εγκατέλειψε η Πολωνίδα γυναίκα του, η θεία Τερέζα, η υπηρέτρια Ροδιά, η μητέρα των κοριτσιών Άννα, χωρισμένη από τον πατέρας τους Μίλτο και φυσικά τα τρία κορίτσια.
             Τις εύπορες γυναίκες της εποχής φαίνεται ότι δεν τις απασχολεί η πολιτική επικαιρότητα και τα οικονομικά προβλήματα. Αντιθέτως στο μυθιστόρημα κυριαρχούν αναζήτηση και ο πόθος για έρωτα.
  Περιγράφονται τρία συνεχόμενα καλοκαίρια από την ζωή των κοριτσιών, τα οποία η καθεμιά βιώνει διαφορετικά, ανάλογα με τον χαρακτήρα και της ιδιοσυγκρασία της. Στην εφηβεία  και μετεφηβική τους ηλικία, η ζωή, το περιβάλλον, οι επιθυμίες τους και ο χαρακτήρας τους αλλάζουν δραματικά. Η αφήγηση αρχίζει, όταν η Μαρία είναι 20 ετών, η Ινφάντα 18 και η Κατερίνα 16 χρονών Μαρία, η μεγαλύτερη σε ηλικία, παρουσιάζεται αισθησιακή, γεμάτη μυστήριο, η Ινφάντα με τη σπάνια ομορφιά, φλογερή αλλά συγκρατημένη μπροστά στον έρωτα, και τέλος η Κατερίνα φαίνεται διψασμένη για ανεξαρτησία και γοητεύεται από το όνειρο που λαχταρά να ακολουθήσει. Για αυτήν ο μύθος γίνεται  πραγματικότητα, όπως τα μυστηριώδη πρόσωπα της Πολωνίδας γιαγιάς και του καπετάνιου Ανδρέα.
            Η Κατερίνα, η μικρότερη από τις αδελφές, αφηγείται τα τρία καλοκαίρια, με τρυφερότητα, ευαισθησία, νεανική χάρη έχοντας έναν τόνο νοσταλγίας. Η αφήγηση είναι γεμάτη γοητεία και τον  ενθουσιασμό  του έφηβου που ανακαλύπτει τη ζωή, το μυστήριο, τις αγωνίες  και την ομορφιά της. Κρατά τον αναγνώστη σε ευχάριστη αγωνία και τον παρασέρνει σε νοσταλγική  αναπόληση των  δικών  του εφηβικών χρόνων.

                                                                       Καφανά Μαρία Α΄2

Ήρθαν τα Χριστούγεννα...

Τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα διηγούνται τη γέννηση του Χριστού και την επίσκεψη των μάγων στη φάτνη του. Το πιο γνωστό κείμενο που τραγουδήθηκε και τραγουδιέται ακόμα είναι το παρακάτω με τις δυο/τρεις πρώτες στροφές ως πιο συνηθισμένες.
Καλήν εσπέραν (ή «καλήν ημέραν») άρχοντες,
κι αν είναι ορισμός σας,
Χριστού την θείαν Γέννησιν
να πω στ' αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον
εν Βηθλεέμ τη πόλει,
οι ουρανοί αγάλλονται
χαίρετ' η φύσις όλη.
Εν τω σπηλαίω τίκτεται
εν φάτνη των αλόγων
ο Βασιλεύς των ουρανών
και Ποιητής των όλων.
Κάθε περιοχή της Ελλάδος έχει την δική της εκδοχή, έτσι συναντάμε
τα Μωραϊτικα κάλαντα:
Χριστούγεννα πρωτούγεννα πρώτη γιορτή του χρόνου! Για βγάτε διέτε μάθετε πως ο Χριστός γεννιέται. Γεννιέται κι ανατρέφεται στο μέλι και στο γάλα το μέλι τρων οι άρχοντες, το γάλα οι αφεντάδες και το μελισσοβότανο το λούζουνται οι κυράδες.....[1] ,
τα Κερκυραϊκά:
Σήμερο οι Μάγοι έρχονται στη χώρα του Ηρώδη (2), Και ο Ηρώδης ταραχθείς έγινε θηριώδης (2) , κράζει τους Μάγους και ρωτά : Μάγοι που θε να πάτε; (2), Εις Βηθλεέμ το σπήλαιον, την πόλιν την αγίαν(2), που εκεί γεννάει το Χριστό η Δέσποινα Μαρία (2). Και εις έτη πολλά [2],
τα Αιγινίτικα:

Καλήμερα! καλήμερα και πάντα καλημέρα! Να τον καλημερίσουμε αυτόν το νιον αφέντη. Αφέντη μου πεντάφεντε, πέντε φορές αφέντη, πέντε φορές αφέντεψες και πάλι αφέντης είσαι......[3])
καθώς και πολλά αλλά όπως τα Θράκικα/Ραιδεστού, τα Κρητικά , τα Σαμιώτικα-Θρακικά, τα Κυπριακά, τα Κυκλαδίτικα, τα Βυζαντινά και τα Ποντιακά. Όλα με τον δικό τους ιδιαίτερο σκοπό-μελωδία προσεγγίζουν το θέμα της γέννησης του Χριστού από διαφορετική σκοπιά. Πέρα από το βασικό θέμα τους, τα κάλαντα επαινούν το σπίτι και την οικογένεια, με ευχές και επαίνους για το νοικοκυριό και την ευημερία του.

Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

Οι μαθητές διαβάζουν και προτείνουν...

  « Ο ΦΥΛΑΚΑΣ ΣΤΗ ΣΙΚΑΛΗ» D.J SALLINGER

 «O φύλακας στη σίκαλη» είναι ένα μυθιστόρημα γραμμένο από τον D.J. Sallinger  το 1951.  Πρόκειται για ένα από τα κατ’ εξοχήν αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και ένα από τα βιβλία που σημάδεψαν τον 20^ο αιώνα. Με τον καιρό εξελίχτηκε σε απόλυτο βιβλίο της νεολαίας.

Η ιστορία εξελίσσεται γύρω από τον δεκαεξάχρονο Χόλντεν Κόλφιλντ, ο οποίος μπορεί να χαρακτηριστεί απροσάρμοστος καθώς έχει αποβληθεί από όσα κολλέγια έχει φοιτήσει. Η ιστορία ξεκινάει με την τελευταία του αποβολή από το Πένσυ, ένα ιδιωτικό κολλέγιο και συνεχίζεται με την παραμονή του για μερικές ημέρες στη Νέα Υόρκη, μέχρι να ενημερωθούν οι γονείς του περί της αποβολής του. Το βιβλίο είναι γραμμένο σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, αποτελώντας στην πραγματικότητα μια αδιάκοπη ροή σκέψεων του Κόλφιλντ. Σε κάποια σημεία πλησιάζει επικίνδυνα τον εσωτερικό μονόλογο, όπου μέσα από συνειρμούς ο Κόλφιλντ μας διηγείται ένα μέρος της ζωής του, μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Όσον αφορά το ύφος, ο λόγος διακρίνεται από την προφορικότητα σε συνδυασμό με την εξαιρετικά συχνή χρήση αργκό και υβρεολόγιου, αντικατοπτρίζοντας έτσι τον τρόπο σκέψης των εφήβων.

 Ο Κόλφιλντ απεχθάνεται την επίπλαστη και ψεύτικη μορφή του κόσμου των ενηλίκων ο οποίος έχει χάσει την αθωότητά του κάτι που αντανακλάται στον τίτλο του βιβλίου. Απορρίπτει την υποκρισία στους πάντες και κάτω από το αδιάφορο εξωτερικό του στυλ, κρύβει μια βαθιά ευαισθησία.

Άλλα θέματα που θίγονται στο βιβλίο είναι  το πρόβλημα της απομόνωσης, της ταυτότητας, της σύνδεσης με άλλους, προβλήματα του ανήκειν και γενικότερα οι αγωνίες που βιώνουν οι νέοι.

Το βιβλίο αποτελεί ένα κλασικό ανάγνωσμα το οποίο πρέπει να διαβαστεί από όλους, ιδιαίτερα από τους εφήβους, διότι οι ιδέες και τα μηνύματα που μεταφέρει συμπληρώνουν την προσωπικότητα του αναγνώστη.

                                                           Αλέξανδρος Καλόμοιρος-Α2

Χριστούγεννα με τον Παπαδιαμάντη

Οι μαθητές διαβάζουν και προτείνουν...

Γιούγκερμαν- Μ.Καραγάτση

Ο Γιούγκερμαν γράφτηκε στα μέσα του 20ου αιώνα και είναι ένα από τα πλέον αναγνωρισμένα αριστουργήματα του Μ. Καραγάτση ( ψευδώνυμο).

        Η ιστορία εξελίσσεται στον Πειραιά όπου φτάνει ένας νέος Ρώσος αξιωματικός, ο Γιούγκερμαν, και από 'κει και πέρα διαγράφει μια εξαίρετη επαγγελματική πορεία αλλά και συγχρόνως μία ζωή γεμάτη από  σαρκικές απολαύσεις. Ο Γιούγκερμαν είναι ένας χαρακτήρας κυνικός, με μόνη επιδίωξη την σωματική ηδονή και την καλοπέραση, πλήρως απογυμνωμένος από ηθικές αξίες. Καθώς η ζωή του συνεχίζεται με τον ίδιο ρυθμό της δουλείας-γυναίκες-δουλειάς, ο Γιούγκερμαν τυχαίνει να γνωριστεί καλύτερα με έναν συνεργάτη του. Ο άνθρωπος αυτός φέρνει τα πάνω-κάτω στη ζωή του Γιούγκερμαν και του φυτεύει τους σπόρους της γνώσης και της πνευματικής καλλιέργειας. Από εκείνη τη στιγμή και μετά, ο Γιούγκερμαν αλλάζει ρότα στη ζωή του οδεύοντας συνεχώς προς αληθινές αξίες της ζωής με αποκορύφωμα ένα τρομερό τελείωμα διακοσίων σελίδων που είναι ικανό να τσακίσει νεύρα και να κρατήσει σε αγωνία ακόμα και τους πιο έμπειρους αναγνώστες.

        Το ύφος του βιβλίου είναι τις περισσότερες φορές ευχάριστο, ιδιαίτερα όταν περιγράφονται οι πολυάριθμες περιπετειούλες του πρωταγωνιστή μας. Το λεξιλόγιο που επιλέγει να χρησιμοποιήσει ο Καραγάτσης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ανάλαφρο και πλούσιο, με εξαίρετες περιγραφικές ικανότητες.

        Συνεπώς, θα μπορούσαμε ανεπιφύλακτα να πούμε πως ο Γιούγκερμαν είναι ένα ευανάγνωστο βιβλίο, που σίγουρα θα καθηλώσει όλους τους αναγνώστες του με μία πολύ ενδιαφέρουσα πλοκή από την οποία διυλίζονται πολλά ηθικά διδάγματα.  

                                         Ματάκος Αλέξανδρος, A2

Τα βραβεία της δράσης για τα 100 χρόνια μετά

Ανακοινώθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας τα βραβεία τόσο της κριτικής επιτροπής, όσο και της διαδικτυακής αξιολόγησης για τη δράση 100 χρόναι μετά... Παπαδιαμάντης, Γκάτσος, Ελύτης, Τσίρκας.
Μπορούμε  όλοι να θαυμάσουμε τη δημιουργικότητα εκπαιδευτικών και μαθητών σε δράσεις πέρα από τη σύμβαση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. 

 i-create.100 χρόνια μετά...

Το 1ο βραβείο-Παπαδιαμάντης

Οι Μαθητές διαβάζουν και προτείνουν...

      ΕΛΕΝΗ   Ή    Ο ΚΑΝΕΝΑΣ

Το βιβλίο της Ρέας  Γαλανάκη, Ελένη ή ο Κανένας έχει κερδίσει το Κρατικό βραβείο Μυθιστορήματος το 1999 και την ίδια χρονιά διεκδίκησε το Ευρωπαϊκό βραβείο «Αριστείον» μπαίνοντας στην τελική τριάδα των υποψήφιων  έργων.

Το βιβλίο αυτό βασίζεται στην περιπετειώδη ζωή της ζωγράφου Ελένης Μπούκουρα, την πρώτη και αγαπημένη κόρη του καπετάνιου Μπούκουρα και δημιουργού του πρώτου θεάτρου της Αθήνας.

Η Ελένη από μικρή είχε μεγάλη αγάπη στην ζωγραφική η οποία όμως δεν είχε καμία σχέση με τη διδασκαλία του διακοσμητικού σχεδίου και με την υποταγή, που απαιτούσαν τα χειροτεχνήματα των κοριτσιών, που προορίζονταν για κυρίες της αυλής ή σύζυγοι πλούσιων αστών. Το πάθος της Ελένης όμως για την ζωγραφική την οδήγησε στο κλέψιμο των αποκριών το βράδυ, όπου ζωγράφισε τις φίλες της που της πόζαραν στην αυλή του παρθεναγωγείου όπου φοιτούσε. Ο πατέρας της βλέποντας την αγάπη και το ταλέντο της για την ζωγραφική, ζήτησε από τον Ιταλό ζωγράφο Ραφαέλο Τσέκολι να κάνει μαθήματα ζωγραφικής στην κόρη του. Αργότερα η Ελένη με συστατική επιστολή του Ιταλού ζωγράφου έφυγε στην Ιταλία, όπου παρακολουθούσε μαθήματα ζωγραφικής ντυμένη άντρας. Στην Φλωρεντία γνώρισε τον ζωγράφο Σαβέριο Αλταμούρα, τον οποίο και ερωτεύτηκε.

Μαζί του απέκτησε τρία παιδιά και προκειμένου να τον παντρευτεί, αναγκάστηκε να ασπαστεί τον καθολικισμό. Όταν μετά από κάποια χρόνια την εγκατέλειψε ο Σαβέριο, για

να φύγει με την Αγγλίδα φίλη της και ζωγράφο Τζέιν Χέι, παίρνοντας μαζί του και τον μικρό γιο τους Αλέξανδρο, η Ελένη επέστρεψε στην Ελλάδα μαζί με τα δύο παιδία Ιωάννη και Σοφία. Εκεί στην Αθήνα άρχισε να εργάζεται παραδίδοντας μαθήματα ζωγραφικής σε κοπέλες. Μόλις, όμως η αρρώστια χτύπησε την κόρη της, Σοφία, η Ελένη την έφερε στο σπίτι του αδερφού της στις Σπέτσες. Τελικά, η Σοφία πέθανε στα 18 και η Ελένη ένιωσε ότι η μοίρα την εκδικήθηκε, γιατί προσπαθούσε να δραπετεύσει από την προκαθορισμένη επανάληψη της. Να δραπετεύσει προς την ελευθερία της δικής της φύσης. Μετά τον θάνατο της κόρης της, επέστρεψε στην Αθήνα. Τον ίδιο χρόνο έφυγε και ο γιος της για να ολοκληρώσει τις σπουδές της ζωγραφικής στην Κοπεγχάγη και επέστρεψε στην Αθήνα μετά από τέσσερα χρόνια γεμίζοντας με χαρά την μητέρα του. Η χαρά όμως δεν κράτησε πολύ, διότι και ο γιος της αρρώστησε και πέθανε. Ο Χαμός δύο παιδιών της, της προκάλεσε νευρικό κλονισμό και αυτό την οδήγησε στην τρέλα. Η Ελένη έκαψε όλα τα έργα της πιστεύοντας πως έκαιγε όλη την προηγούμενη ζωή της. Πέθανε στις Σπέτσες σχεδόν σαν άγνωστη.

                                   ΜΑΘΗΤΡΙΑ:ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΑΡΑΤΖΙΑ-Α4 (2011-2012)

                                   Θεματική Ενότητα: Τα Φύλα στη Λογοτεχνία

Οι μαθητές διαβάζουν και προτείνουν...

 Η τιμή και το χρήμα!

Το βιβλίο αυτό το προτείνω ειδικά γι΄αυτά τα Χριστούγεννα. Δεν ξέρω αν το συνηθίζετε αλλά το να διαβάζει κανείς και να ακούνε οι άλλοι αποτελεί οικογενειακό σπορ τα Χριστούγεννα στο σπίτι. Μπορεί να μην το κάνουμε κάθε μέρα αλλά έστω και  για ένα διήγημα το κάνουμε!
Τα διηγήματα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη είναι απολαυστικά, το ένα καλύτερο από το άλλο. Αλλάζουν την ατμόσφαιρα κι αν έχεις δεκτική διάθεση μπορεί να σου αλλάξουν και τη μέρα..το μήνα!
Οι δύο αγάπες δεν είναι σίγουρα ούτε το πρώτο αλλά ούτε και το τελευταίο διήγημα του Θεοτόκη που διαβάζουμε. Ο συγγραφέας που ενέπνευσε εκατομμύρια ανθρώπων έρχεται με το νέο του βιβλίο με τίτλο ''Η τιμή και το Χρήμα'' . Ένα βιβλίο που εμβαθύνει και απλοποιεί το αυτονόητο, αυτό που η συνείδησή μας, το ένστικτό μας, η καθημερινότητά μας  μάς λέει και που δυστυχώς στους ρυθμούς που ζούμε έχουμε ξεχάσει και αυτό είναι  ότι το χρήμα και το συμφέρον αλλοιώνουν το χαρακτήρα των ανθρώπων και  κατευθύνουν τις πράξεις τους.
Στο έργο περιγράφεται ιδιαίτερα το λαικό κερκυραικό προάστιο το Μαντούκι και γενικά η κατάσταση της Κέρκυρας. Ο συγγραφέας καυτιριάζει σατιρίζοντας  τα πολιτικά συστήματα της τότε εποχής. Ανάμεσα σε όλη αυτή την κίνηση μπλέκεται το τρυφερό ειδύλλιο του Αντρέα και της Ρήνης που η χρηματική ανάγκη το παρακολουθεί για να το χτυπήσει θανάσιμα. Ποιος φταίει γι' αυτό; Με τις κοινωνικές συνθήκες της εποχής σωτηρία δεν υπάρχει. Τα ευγενικά αισθήματα σβήνουν και τα πάντα γίνονται αντικείμενα συναλλαγής. Όλοι οι ήρωες του έργου γίνονται θύματα αυτής της κατάστασης. Έτσι ο συγγραφέας αφού μας αποδείξει πόσο κυρίαρχα και πόσο περίτρανα επιβάλλεται το χρήμα ακόμα και στα αγνότερα αισθήματα μάς βάζει στο στόμα της Ρήνης μιας κοπέλας του λαού τον ύμνο της αγάπης. Το δίπτυχο των αξιών "Τιμή" - "Χρήμα" που εκφέρεται στον τίτλο του έργου γενικότερα καλύπτει το μεγαλύτερο ποσοστό του Θεοτοκικού έργου.
Το βιβλίο αυτό μπορεί να βοηθήσει τον καθένα να αντιληφθεί τις δύο αυτές αξίες και να βγάλει τα δικά  του συμπεράσματα.
Εγώ αρκούμαι στο να σας προτείνω ανεπιφύλακτα το βιβλίο αυτό και απλά προσθέτω ότι το να ψάχνει κανείς αδιάλειπτα το ποιος πραγματικά είναι η πηγή της κινητήριας αγάπης και το πού κατοικεί η δύναμη αυτή βοηθά στο να εφαρμόσουμε καλύτερα το νόμο της έλξης. Καλή ανάγνωση λοιπόν και..καλή έρευνα!
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη.
                                                                                           Μαθήτρια : Άννα Λίτσα
                                                                                                         Τάξη : Α2

Οι μαθητές διαβάζουν και προτείνουν...

Η ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΧΡΗΜΑ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ

Η τιμή και το χρήμα αποτελεί ένα από τα πλέον αριστουργήματα του Θεοτόκη. Με φανερά κοινωνικό περιεχόμενο, η ιστορία εξελίσσεται στην Κέρκυρα στις αρχές του 20^ου αιώνα. Ο συγγραφέας επιλέγει τη Ρήνη και τον Ανδρέα ως τα δυο κεντρικά πρόσωπα, μεταξύ των οποίων ξεκινάει μια μεγάλη αγάπη. Οι οικονομικές δυσκολίες όμως του Ανδρέα να ξεπληρώσει τα χρέη που του άφησε ο πατέρας του και η συνεχής άρνηση της μητέρας της Ρήνης να του δώσει περισσότερη προίκα για να τα διαγράψει, αναβάλει το γάμο τους. Στο τέλος όμως, θα υποκύψει η σιόρα-Επιστήμη να δώσει όσα τάλαρα της ζητάει ο Ανδρέας για να αποκαταστήσει την υπόληψη της κόρης της και να παντρευτούν; Εντάσεις, διαφωνίες, παράτολμες κινήσεις και στιγμές αδυναμίας κάνουν τον αναγνώστη να αγωνιά για την συνέχεια.

          Ένα βιβλίο, στο οποίο ο Θεοτόκης θέλησε να δείξει, με τρόπο ρεαλιστικό τη μέθοδο, με την οποία η γυναίκα εκείνης της εποχής θα απελευθερωνόταν από τα στερεότυπα και τα κατεστημένα. Διατηρώντας τις σοσιαλιστικές του ιδεολογίες, μελετά τις κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν εκείνη την εποχή και δίνει στοχασμούς μέσα από τα κεντρικά πρόσωπα. Με λιτά και πειστικά εκφραστικά μέσα, σκιαγραφεί τους χαρακτήρες της ιστορίας, καταφέρνοντας να μην ξεφύγει από τα όρια του λογικού. Παρουσιάζει μια διαφορετική όψη της γυναίκας και ξεφεύγει από το κλασικό πρότυπό της, στο οποίο αφήνει τους ανώτερους της να καθορίζουν τη ζωή της. Η γυναίκα στην «Τιμή και το Χρήμα» συνειδητοποιεί ότι δεν μπορούν «άλλοι»  να αποφασίζουν για τα συναισθήματά της και δεν είναι δυνατό να μείνει μια ζωή δυστυχισμένη, επειδή έτσι θέλουν τα στερεότυπα της εποχής. Παράλληλα, αδιαφορεί για την κοινωνική κατακραυγή από τον περίγυρό της άμα παραβεί τα κατεστημένα και βαίνει σε ανεπίτρεπτες πράξεις για την εποχή. Επιπλέον, καλείται να πάρει κρίσιμες αποφάσεις, οι οποίες θα καθορίσουν την υπόλοιπη ζωή της, αλλά θα αποκαταστήσουν επίσης και την υπόληψη της στην κοινωνία.

          Το βιβλίο αυτό αποκαλύπτει στους αναγνώστες τις κοινωνικές ανησυχίες του Κ.Θεοτόκη, ο οποίος χάρη στη λογοτεχνική του φλέβα δεν ξεφτίζει σε άδεια σχήματα. Ο λόγος του είναι αρκετά προσεγμένος, γραμμένος στην δημοτική, χρησιμοποιώντας μερικούς κερκυραϊκούς ιδιωματισμούς, για να δώσει μια συμπαθητική απόχρωση στο έργο, ώστε να προσφέρει τέρψη και ευχαρίστηση στον αναγνώστη.

Μάγδα Ν.Λιθαρή

Τμήμα: Α2

Θεματική ενότητα: Τα φύλα στη Λογοτεχνία

Σχολικό έτος 2011-2012